|
 کشورهاى صنعتى غرب، به‌ويژه آمريکا را (به‌خصوص در قرن بيستم ميلادي) بايد مرکز تدوين و صدور نظريات، و تئورى‌هاى رنگارنگ بى‌شمارى در زمينه سازمان و مديريت به‌حساب آورد.
|
| |
|
|
بيان نقطه نظرات کليه محققين و صاحب‌نظران غربى در زمينه مديريت و سازمان در حوصله اين تأليف نبوده و از اهداف اصلى آن نيز محسوب نمى‌گردد. از اين‌رو فقط به چند نظرگاه عمده در اين زمينه اشاره و اکتفاء خواهد شد. |
| |
|
|
در غرب عده‌اى از صاحب‌نظران معتقد هستند که تئورى‌ها و اصول مديريت را بايد از راه مطالعات تجربى محدود در سازمان‌هاى گوناگون به‌دست آورد. |
| |
|
|
گروهى از مروجين اين مکتب در سازمان‌هاى بزرگ اقتصادى جهان غرب داراى مناصب و مشاغل حساس و مهمى نيز مى‌باشند. |
| |
|
|
جريان ديگرى از متفکران و پژوهشگران جوامع صنعتى غرب با بهره‌گيرى از اسلوب‌هاى اقتصادى و رياضى و با استفاده از تجهيزات کامپيوترى و ماشين‌هاى الکترونيکي، فرآيند مديريت در سازمان‌ها را مورد بررسى و مطالعه قرار مى‌دهند و مى‌خواهند با ارائه مدل‌هاى رياضى و کمى در عرصه‌هاى مختلف فعاليت‌هاى سازمان (زمينه‌هاى توليدى و فني، زمينه‌هاى مالى و حسابداري، تدارکات و فعاليت‌هاى لجستيکى و انبارداري، امور پرسنلى و...) مديران را با شناخت دقيق‌تر از مجموعه فعاليت‌هاى سازمان‌ها، در امر برنامه‌ريزي، سازماندهى و تصميم‌گيرى و کنترل و نظارت يارى دهند. |
| |
|
|
هنرى فايول: يکى ديگر از سرشناسان و صاحب‌نظران تئورى‌هاى مديريت ”هنرى فايول“ (۱۹۲۵-۱۸۴۱) فرانسوى مى‌باشد، که آراء و نظريات قابل ملاحظه‌اى در زمينه مديريت ارائه داده است. او که مهندس معدن و رئيس يک شرکت بود، تجربيات خود را در امر مديريت در سال ۱۹۱۶ منتشر کرد. فايول در زمينه مديريت معتقد بود که بايد به اصل وابستگى اختيار و مسؤليت در سازمان -وحدت مديريت- تقسيم کار و انضباط- عدالت در سازمان- توجه به سابقه خدمتى کارکنان و هماهنگى بين ميزان کارآئى افراد و دستمزد، توجه جدى مبذول نمود. در عين حال فايول به اين امر باور دارد که مشکل فرآيند پيچيده مديريت صرفاً فقدان اصول نيست، او مى‌گويد: اگر معضل تنها اصول بود بدون ترديد در همه جا امکان تحقق بهترين مديريت وجود مى‌داشت و حال اينکه چنين نيست. فايول به قدرت تطبيق اصول عام مديريت در هر شرايط و سازمان خاص اهميت بسزائى مى‌دهد و آن را به فراست، تجربه، تدبير و قدرت درک و تصميم‌گيرى مديران وابسته دانسته و هنر دشوار مديريت مى‌خواند. |
| |
|
|
فايول کليه فعاليت‌هاى سازمان را به شش گروه طبقه‌بندى مى‌کند: فعاليت‌هاى فنى (توليد و ساخت)، فعاليت‌هاى بازرگانى (خريد و فروش)، فعاليت‌هاى مالى (تهيه و استفاده از منابع مالي)، فعاليت ايمني، فعاليت‌هاى حسابدارى و فعاليت‌هاى ادارى (نظير تنظيم برنامه، سازماندهي، فرماندهي، هماهنگى و کنترل.( |
| |
|
|
کار جالب فايول ارائه جدول توانائى‌هاى مديريت است که به قرار ذيل طبقه‌بندى مى‌نمايد: |
| |
|
|
- توانائى‌هاى عام مديريت (شامل کليه فعاليت‌هاى شش‌گانه يادشده(. |
| |
|
|
- توانائى‌هاى خاص مديريت (قدرت برنامه‌ريزي، سازماندهي، هماهنگي، نظارت و(... |
| |
|
|
- توانائى‌هاى تخصصى مديريت (که با توجه به سازمان‌هاى مختلف متفاوت مى‌باشد( |
| |
|
|
به‌طور خلاصه جدول توانائى‌هاى فايول اين را نشان مى‌دهد که مديران و سرپرستان در رده‌هاى پائين سازمانى به توانائى‌هاى عام مديريت کمتر نياز دارند و بيشتر بايد معلومات فنى و تخصصى داشته باشند و برعکس در سطوح بالاى مديريت به توانائى‌هاى مديريت نياز بيشتر وجود دارد به اطلاعات فنى و تخصصى کمتر احتياج است. | |
